กาแฟ กับการรักษาสิ่งแวดล้อม ถ้าหากคุณลอง หรือได้มีโอกาสสั่งเมล็ดกาแฟมาจากต่างประเทศ บริเวณฉลากของถุงเมล็ดกาแฟจะมีสัญลักษณ์ “ethically sourced” หรือ “ethical” หมายถึง เมล็ดกาแฟนั้น เป็นกาแฟที่ปลูกโดยคำนึงถึงการรักษาสิ่งแวดล้อม และยุติธรรมกับเกษตรกร เรียกว่า sustainability แต่ความเป็นจริงแล้ว ก็มีอยู่บ้างที่กาแฟที่มีสัญลักษณ์นี้ไม่ได้เป็นเช่นนั้นแล้วความจริงเป็นอย่างไรกันแน่ วันนี้เรามาหาคำตอบกัน
ในปัจจุบัน เรื่องของ สิ่งแวดล้อม เป็นเรื่องที่เราจำเป็นต้องหันมาใส่ใจกันอย่างจริงจังมากขึ้น อุตสาหกรรมกาแฟ เป็นอุตสาหกรรมที่จะส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมของเราโดยตรง ในปัจจุบันเริ่มมีไร่กาแฟ หรือบางส่วนในอุตสาหกรรมกาแฟที่หันมาปลูกกาแฟ โดยคำนึงถึงการใส่ใจสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืนกันมากขึ้น อีกทั้งยังจำเป็นต้องใส่ใจคุณภาพของเกษตรกรผู้ปลูกกาแฟด้วย สิ่งเหล่านี้สำคัญ และเป็นเรื่องเร่งด่วน ที่เราทุกคนต้องหันมาสนใจ และวันนี้ ผมจะพาคุณไปดู ว่าเราจะมีส่วนในการช่วยโลก รักษาสิ่งแวดล้อม และทรัพยากรมนุษย์ได้อย่างไร
การดื่ม กาแฟ กับการรักษาสิ่งแวดล้อม ที่ยั่งยืน
หากเราอยากช่วยให้อุตสาหกรรมกาแฟเป็นไปอย่างยั่งยืนได้ สิ่งนี้จะต้องเกิดขึ้นในระดับบุคคล หรือที่เรียกว่า ระดับไมโคร วิธีการที่ง่ายที่สุด เช่น การลดใช้หลอดพลาสติกหรือแก้วพลาสติก อย่างไรก็ตาม สิ่งนี้มีความลึกซึ้งกว่านั้นมาก ซึ่งเรามีอีกหลายวิธีเลยทีเดียวที่จะสามารถทำให้เราช่วยโลกและสิ่งแวดล้อมของเราได้ บางวิธีเป็นวิธีที่เราคาดไม่ถึงเสียด้วยซ้ำ
เรื่องของการชงกาแฟ
ไม่น่าเชื่อ ว่าวิธีการชงกาแฟก็สามารถนำไปสู่การรักษาสิ่งแวดล้อมได้ ทางที่ดีแนะนำให้ใช้วิธีชงกาแฟแบบที่สามารถใช้ซ้ำได้ หรืออาจใช้เครื่องชงกาแฟที่ใช้งานได้นาน ๆ เช่น เครื่องชงกาแฟแบบ French press หรือที่ดริปกาแฟแบบสแตนเลส หรือแบบเหล็ก หากใช้แบบพลาสติก เราอาจจำเป็นที่จะต้องเปลี่ยนบ่อย อีกทั้งพลาสติกยังมีส่วนในการทำลายโลกมากเลยทีเดียว มันเป็นวิธีหนึ่งที่จะช่วยลดปริมาณขยะ อย่างที่กล่าวไว้ว่า การใช้หลอดพลาสติก หรือแก้วพลาสติกที่ใช้ครั้งเดียวแล้วทิ้ง เป็นสิ่งที่ไม่ดีต่อสิ่งแวดล้อม แต่รู้หรือไม่ ว่าหากเทียบกันแล้ว เรื่องของบรรจุภัณฑ์ใช้แล้วทิ้ง นับว่าเป็นเรื่องเล็ก ลองนึกถึงพลังงานที่เราใช้ในการต้มน้ำ หรืออุ่นกาแฟดู จำนวนเชื้อเพลิงฟอสซิลที่เราใช้ และสามารถหมดไปได้ เพื่อให้เราได้ดื่มกาแฟอุ่น ๆ เรื่องของดินและน้ำที่ใช้ในการปลูกกาแฟ และเรื่องอื่น ๆ อีกมากมาย หรือหากว่าถ้าเราใช้กาแฟของเราไม่หมดจนต้องทิ้ง สิ่งนี้สิ้นเปลืองพอ ๆ กับการที่เราใช้ถ้วยพลาสติกในการดื่มกาแฟเลยทีเดียว ไม่แน่อาจสิ้นเปลืองกว่ามากเสียด้วยซ้ำ
สิ่งแวดล้อม กับ เมล็ดกาแฟ
มีกรรมวิธีการปลูกกาแฟแบบหนึ่งที่ค่อนข้างน่าสนใจ คือการปลูกกาแฟในร่ม ในที่นี้ คือปลูกบริเวณใต้ต้นไม้ ซึ่งให้ต้นไม้นี้ทำหน้าที่ในการให้ร่มเงา และบดบังแสงแดดที่มากจนเกินไป กาแฟที่ปลูกในลักษณะแบบนี้ จะมีแนวโน้มที่จะเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมมากกว่า
แม้ว่าการปลูกกาแฟโดยการปลูกกลางแจ้ง ให้กาแฟได้รับแสงแดดได้อย่างเต็มที่ สิ่งนี้จะทำให้เราได้ผลผลิตทางการเกษตรที่มากขึ้น แต่รู้หรือไม่ ว่าสิ่งนี้สร้างความเสียหายต่อสิ่งแวดล้อมอยู่มากเลยทีเดียว คุณลองนึกดู หากเราปลูกกาแฟอย่างเดียว จะทำให้ความหลากหลายทางชีวภาพนั้นหายไป สุดท้ายก็จะไปเป็นการทำลายสมดุลทางระบบนิเวศ ท้ายที่สุดแล้วเราก็จำเป็นต้องพึ่งพาปุ๋ย และยาฆ่าแมลง