วัฒนธรรมการดื่มกาแฟ ถ้าหากจะพูดถึง เครื่องดื่มยอดนิยม ที่ครองใจใครหลาย ๆ คน ได้แพร่หลายออกไปทั่วโลก ตั้งแต่การค้นพบกาแฟครั้งแรกที่เอธิโอเปีย หลังจากนั้นเมล็ดพันธุ์กาแฟก็ได้ขยาย ไปทั่วโลก และได้ค่อย ๆ กลายเป็นส่วนหนึ่งในชีวิตประจำวัน ของใครหลาย ๆ คน
เรื่องราวของกาแฟที่มีประวัติศาสตร์ยาวนานกว่า 1,000 ปี สำหรับบางที่ กาแฟไม่ได้เป็นแค่เครื่องดื่ม แต่กาแฟ เป็นวัฒนธรรม เป็นวิถีชีวิต ในแต่ละประเทศการดื่ม ก็มีความแตกต่างกันออกไป หรือแม้แต่บางพื้นที่ ในประเทศนั้น ๆ ก็มีลักษณะการดื่มกาแฟที่เป็นเอกลักษณ์
ทุกวันนี้การดื่มกาแฟ ได้กลายเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับบางคน ที่ถ้าหากไม่ได้ดื่มจะรู้สึกเหมือนขาดบางสิ่งไป ผู้คนที่ต้องทำกิจกรรมในแต่ละวัน ล้วนต้องการเติมเต็มความสดชื่นในชีวิตประจำวัน ซึ่งกาแฟสามารถตอบโจทย์นั้นของคุณได้ เพราะ มีทั้งรสชาติที่หลากหลาย และกลิ่นที่หอม
กาแฟมีคาเฟอีนเป็นตัวช่วยในการสร้างความกระปรี้กระเปร่า แต่ด้วยความสร้างสรรค์ และศิลปะในการทำเครื่องดื่มมากมาย ที่เหล่าบาริสต้า ได้รังสรรค์ นำเสนอ กาแฟออกมาหลายรูปแบบ ที่ให้รสชาติที่แตกต่างกัน หากลองสังเกตดูดีๆ คุณจะพบว่า ในร้านกาแฟแต่ละร้านที่คุณไป จะมีเครื่องปรุงต่าง ๆ จัดวางเอาไว้ให้คุณ ได้ปรุงแต่งกาแฟของคุณได้อย่างหลากหลาย
แม้เราจะสามารถรับรู้ได้ว่า มาตรฐานส่วนใหญ่ จะเป็นครีมเทียม น้ำตาล และน้ำเชื่อม เป็นสิ่งที่ทำให้คุณปรุงเเต่งกาแฟของคุณได้อย่างตามใจชอบ
แต่ในความเป็นจริงแล้ว ยังมีอีกหลายอย่าง ที่เราสามารถนำมาเปลี่ยนรสชาติของกาแฟแต่ละประเภท ให้แตกต่างกันได้ แต่สำหรับขั้นตอนการดื่ม หลาย ๆ คน ยังไม่เคยรู้เลยจริง ๆ ว่า นอกจากรสชาติที่แตกต่างกัน ยังมีเทคนิคการดื่มกาแฟ แบบมืออาชีพที่แตกต่างกันออกไป ตามกาแฟที่สั่งอีกด้วย
สำหรับการดื่มกาแฟ ในไทยนั้น ไม่ได้มีอะไรบอกได้แน่ชัดว่ากาแฟ ได้เข้ามาในไทยตั้งแต่ตอนไหน แต่เห็นได้จากผู้คนยุคใหม่ เริ่มมีการเดินทางไปเรียนต่างประเทศ และได้นำวัฒนกรรมเครื่องดื่มของต่างประเทศ กลับเข้ามาด้วย การดื่มกาแฟในไทย ที่เห็นว่าค่อนแตกต่าง และแปลก คือ การดื่มกาแฟของชาวตรัง
ร้านกาแฟที่เปิดในจังหวัดตรัง มักจะไม่ได้ขายกาแฟเพียงอย่างเดียว และไม่ได้ขายของหวานอีกด้วย แต่ขายคู่กับอาหารคาว ไม่ว่าจะเป็น ข้าว บะหมี่ ขนมจีบ ติ่มซำ แต่ที่แปลกกว่านั้น คือ การดื่มกาแฟ กับหมูย่าง และคงจะเห็นเมนูอาหารคาว แบบนี้ที่ไหนไม่ได้จากร้านกาแฟที่ไหน นอกจากร้านกาแฟที่จังหวัดตรัง
ส่วนประเทศเพื่อนบ้านใกล้ ๆ ประเทศไทย อย่างประเทศพม่า การดื่มกาแฟพึ่งได้รับความนิยม คาดว่า น่าจะได้รับอิทธิพลจากการเป็นเมืองขึ้นของประเทศอังกฤษ ชาวพม่าจึงนิยมดื่มชา มากกว่าดื่มกาแฟ
มีคนได้พูดไว้ว่า ถ้าไปเที่ยวพม่าแล้ว ไม่ได้ไปเจดีย์ และร้านน้ำชา จะถือว่าไปไม่ถึงพม่า เพราะ ทั้งเจดีย์ และร้านน้ำชา จะพบเห็นได้ทั่ว ๆ ไปในพม่า มีให้เห็นได้ทุกที่ คนพม่าจะไม่ค่อยเรียกร้านกาแฟแบบคนไทย คนพม่าจะเรียกร้านกาแฟ ว่าร้านน้ำชา แต่ในร้านน้ำชา ก็จะขายกาแฟด้วย ชาวพม่าชอบดื่มกาแฟร้อน มากกว่ากาแฟเย็น เมนูที่มักกินกับกาแฟ ก็เป็นเมนูของทอด เช่น โรตี ปาท่องโก๋ และขนมปังปิ้ง
อีกประเทศเพื่อนบ้านใกล้ ๆ อยู่ในอาเซียน และนิยมดื่มกาแฟเช่นเดียวกัน คือ ประเทศเวียดนาม ซึ่งประเทศเวียดน้ำ เป็นอันดันต้น ๆ ของโลก ที่เป็นแหล่งผลิตกาแฟ ซึ่งสามารถผลิตกาแฟได้อย่างมีคุณภาพ และมีความหลากหลาย จึงไม่ใช่เรื่องที่น่าแปลกใจเลย ที่ในประเทศเวียดนาม จะมีร้านกาแฟอยู่แทบทุกที่ ทุกหัวมุมเมือง
และร้านกาแฟในเวียดนามนั้น ไม่ได้เป็นร้านกาแฟแฟรนไชส์จากต่างประเทศ ร้านกาแฟในประเทศเวียดนามนั้น มีเอกลักษณ์ที่แตกต่างยากที่อื่น คือ ที่ร้านกาแฟจะมีคาราโอเกะด้วย เพราะว่า ชาวเวียดนามชื่นชอบการร้องคาราโอเกะ เรียกว่าเป็นการ จิบกาแฟที่สนุกสนาน คลอไปด้วยเสียงร้องเพลงคาราโอเกะ
อีกหนึ่งประเทศ ที่มีวัฒนธรรมการดื่มกาแฟที่น่าสนใจ คือ ประเทศตุรกี กาแฟสำหรับคนตุรกีนั้น ไม่ใช่แค่เครื่องดื่ม การดื่มกาแฟในตุรกี ได้รับความนิยมมาอย่างยาวนาน ในช่วงเวลาหนึ่ง กาแฟเป็นเครื่องดื่มยอดนิยมในราชสำนัก มีคนกล่าวว่า พนักงานที่ชงกาแฟประจำให้แก่สุตต่านเฉพาะ ถ้าหากต้องการที่จะแนะนำนางกำนัล ให้สุลต่านก็ให้นำกาแฟไปถวานสุลต่าน
นอกจากนี้แล้ว กาแฟยังเป็นเครื่องดื่มที่สามารถใช้ทำนายโชคชะตาได้อีกด้วย วิธีการทำนายจะทำนายโดย ใช้ถ้วยกาแฟขนาดเล็ก หลังจากดื่มหมดถ้วยแล้ว ให้ผู้ดื่มคว่ำถ้วยกาแฟลง หมอดูจะเปิดถ้วยกาแฟถ้วยนั้นขึ้น และทำนายจากคำอธิษฐาน
กาแฟได้รับความนิยมไปทั่วโลก ไม่ใช่แค่คนกลุ่มใดกลุ่มหนึ่ง หรือแค่ที่ใดที่หนึ่ง หลายพื้นที่ทั่วโลก ไม่ว่าจะเป็น เอเชีย ยุโรป อเมริกา หรือแอฟฟริกา มักจะมีพื้นที่ที่ปลูกกาแฟได้ กาแฟในแต่ละพื้นที่ ก็จะให้ผลผลิตที่แตกต่างกัน และส่งออกกาแฟไปยังที่ต่าง ๆ เพราะฉะนั้น ในแต่ละพื้นที่ จึงมีเรื่องเล่าเกี่ยวกับกาแฟ และวัฒนธรรมมากมาย ให้เราได้ติดตามกันอย่างไม่รู้จบ