ลักษณะทางพฤกษาศาสตร์ของกาแฟ (Botanical Classification of Cherry Coffee) เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับกาแฟ เชอร์รี่คอฟฟี่ เป็นผลของต้นกาแฟเป็นผลดิบนำมาผลิตกาแฟ ซึ่งสีของเปลือกกาแฟแต่ละชนิดจะไม่เหมือนกันตามสายพันธุ์ของกาแฟ หรือขึ้นอยู่กับระดับความสุก เริ่มจากสีเขียวเมื่อกาแฟสุกจะกลายเป็นสีแดงเป็นผิวชั้นแรกที่ปกป้องเมล็ดกาแฟ ต่อมาเป็นชั้นเนื้อที่หุ้มกะลาไว้มีลักษณะเป็นเมือก ลื่น และรสหวาน เป็นสิ่งสำคัญในการโปรเซสกาแฟ และชั้นในสุดจะเป็นกะลา ทำหน้าที่ป้องกันเมล็ดกาแฟที่อยู่ด้านใน ทั้งตอนก่อน และหลังการโปรเซส หลังจากนั้นตัวกะลาจะมีลักษณะที่แห้ง เปราะคล้ายกับกระดาษ ส่วนกาแฟสารเป็นเมล็ดกาแฟที่ผ่านการสีเอากะลาออก และพร้อมที่จะนำไปคั่วต่อแล้ว
ผลกาแฟดิบ เมื่อกระเทาะเปลือกออกแล้วข้างในจะมีเมล็ด อยู่ 2 ซีก เรียกว่า Coffee Bean (คอฟฟีบีน) มีลักษณะคล้ายเมล็ดถั่ว กาแฟที่ยังไม่ถูกคั่ว เรียกว่า Green Bean (กรีนบีน) เมื่อนำมาคั่วจะเรียกว่า Roasted Coffee Bean
ลักษณะทางพฤกษาศาสตร์ของกาแฟ
- กาแฟเป็นพุ่มไม้ขนาดกลางเขตร้อน ผู้เชี่ยวชาญเชื่อว่ามีหลากหลายสายพันธุ์ กาแฟมีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Coffea โดยที่ไม้พุ่มเขตร้อน ประมาณ 500 สกุล มากกว่า 6,000 สปีชีย์ เป็นกาแฟ 25 ถึง 100 สปีชีย์
- ในคริสศตวรรษที่ 18 Carolus Linneaus นักพฤกษศาสตร์ชาวสวีเดน ได้มีการบรรยายลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของต้นกาแฟไว้ครั้งเเรก
- ในปี ค.ศ. 1753 ได้บรรยายถึงกาแฟอาราบีก้าพันธุ์ Plantarum หลังจากที่ได้มีการบรรยายลักษณะของกาแฟ นักพฤกษศาสตร์คนอื่นๆ ก็ได้ออกมาโตแย้ง
- โดยให้เหตุผลว่ากาแฟมีลักษณะที่หลากหลาย และแตกต่างกัน มีตั้งแต่เป็นไม้พุ่มขนาดเล็ก และไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ มีความสูง 9 เมตร มีขนาดใบตั้งแต่ 1 ไปจนถึง 16 นิ้ว ใบของต้นกาแฟก็มีหลากหลายสี ทั้งสีเขียวเข้มแบบที่พบเห็นกันได้บ่อยๆ ไปจนถึงสีเหลือง และสีม่วง
ลักษณะทั่วไปของกาแฟ
- ลำต้นของกาแฟ ในตอนแรกต้นกาแฟจะไม่มีการแตกกิ่ง แต่มีใบออกมาตามข้อตรงข้ามกันเป็นคู่ หลังจากนั้นจะแตกกิ่งออกมาจากลำต้น ในลักษณะห้อยต่ำลงดิน หรือขนาบกับพื้นดินซึ่งจะเป็นกิ่งที่ออกดอก และผลของกาแฟ ต้นกาแฟจะแตกกิ่งออกมาทำให้เกิดเป็นพุ่มไม้ที่หนา ทึบ ซึ่งทำให้เกิดโรคได้ง่าย และแมลงเป็นสาเหตุให้ผลผลิตลดลง ดังนั้นเกษตรกรต้องคอยตัดแต่งกิ่งเพื่อให้เก็บเกี่ยวง่าย และมีผลผลิตเพิ่มขึ้น
- ดอกของกาแฟ ลักษณะคล้ายดอกมะลิป่า กลิ่นหอม คล้ายรูปดาว ก้านสั้น ส่วนมากจะออกตามข้อของกิ่งกาแฟ เป็นดอกสมบูรณ์เพศ เกสรตัวเมียมี 2 ส่วน แต่เกสรตัวผู้จะมีอยู่เท่ากลีบดอกประมาณ 2 ถึง 4 อัน
- ผลของกาแฟ เกิดจากดอกของกาแฟ ต้นกาแฟที่มีดอกเยอะ แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าจะกลายเป็นผลกาแฟทั้งหมด ปกติก็จะมีประมาณ 15 ถึง 25 เปอร์เซ็นต์ที่จะเป็นผล ลักษณะของผลกาแฟจะคล้ายๆกับลูกหว้า เมื่อผลกาแฟสุกเต็มที่ จะมีรสหวานเล็กน้อย และมียางเหนียวๆ เปลือกนอกจะเป็นสีเหลือง สีส้ม สีแดงเข้ม หรือแล้วแต่พันธุ์ ในผลหนึ่ง จะมี 2 เมล็ด แต่ก็บางผลก็มีเมล็ดใหญ่เพียงแค่เมล็ดเดียว หรือเล็ก 1 เมล็ด ใหญ่ 1 เมล็ด เพราะการผสมเกสรล้มเหลว
- เมล็ดของกาแฟ จะมีด้านหนึ่งที่เรียบ และมีร่องตรงกลาง ส่วนอีกด้านจะโค้งโดยผลกาแฟ 1 ผล จะมีเมล็ดกาแฟ 2 เมล็ด โดยที่ด้านเรียบของทั้ง 2 เมล็ด ประกบกันเป็นรูปลักษณะเรียวยาว รูปทรงคล้ายกับไข่ ยาวประมาณ 8 ถึง 12 มิลลิเมตร มีเยื่อสีเงินหุ้มอยู่บางๆอยู่ภายในเปลือกหุ้มเรียกว่า กะลา (Parchment) เมล็ดกาแฟที่มีเปลือกหุ้ม จะเรียกกันว่า กาแฟกะลา (Parchment Coffee) เมื่อกะเทาะออกจะเหลือเมล็ดเรียกว่า สารกาแฟ (Green Coffee) เมื่อเป็นเมล็ดสดจะมีสีขาว พอแห้งจะเปลี่ยนเป็นสีเขียวอ่อน จึงเรียกกันว่า กรีนคอฟฟี่ เมื่อเก็บไว้นานจะเปลี่ยนเป็นสีดำ
- เมล็ดกาแฟที่กลายพันธุ์ เป็นเมล็ดกาแฟเดี่ยว ที่กลายพันธุ์โดยธรรมชาติ มีปริมาณ 5 เปอร์เซ็นต์ในจำนวนผลกาแฟทั้งหมด เรียกกันว่า Peaberry มีหลายคนเชื่อว่า พีเบอร์รี่ มีความหวาน และรสชาติดีกว่าเมล็ดกาแฟ บางครั้งก็ถูกแยกออกมาขายเป็นพิเศษ